Aynı amaç için bir araya gelmiş en az 7 kişisiniz ve bir dernek kurmak istiyorsunuz. O halde dernek nasıl kurulur sorusunun cevabını öğrenmeniz gerekiyor. Öncelikle dernek kuruluşunda dikkat edilmesi gereken hususları ve hazırlanması gereken evrakları bilmelisiniz. İşinizi kolaylaştırmak için dernek nasıl kurulur sorusunu adım adım ve detaylı bir şekilde cevapladık.

1- Dernek en az kaç kişi ile kurulur?

İlk cümleden de anlaşılacağı üzere, dernek kurmak için kanunen en az 7 kişi gerekiyor. Üst sınır yok.

2- Dernek Adı Nasıl Belirlenir?

Kurmak istediğiniz derneğe bir isim buldunuz. Bu noktada dikkat etmeniz gereken ilk husus; dernek isminde ‘izne tabi kelimeler’in bulunmaması. Nedir bu kemiler? Türk, Türkiye, Milli, Cumhuriyet, Atatürk ve Mustafa Kemal. Bu kelimeleri, dernek kurulduktan ve bazı şartları yerine getirdikten sonra özel izin ile sonradan derneğinizin ismine ekleyebilirsiniz.

Ayrıca, ‘tüm’, ‘bütün’, ‘hepsi’ gibi kapsayıcı kelimeleri de kuruluş aşamasında kullanamazsınız. Daha sonradan belli bir üye veya faaliyet kapasitesine ulaştığınızda bu kelimeleri talep edebilirsiniz.

Bu hususlara dikkat ederek dernek adını belirlediniz. Aynı ismi daha önce başkaları da keşfetmiş ve dernek kurmuş olabilirler. Ülkemizde 110.000’den fazla kayıtlı dernek bulunmaktadır. Sizden önce kurulmuş bir dernek ile aynı ismi kullanamazsınız. Bunun için, şehrinizdeki Dernekler Büro Amirliği’ni arayarak, bulduğunuz ismin kullanıma müsait olup olmadığını sorgulayabilirsiniz. Ayrıca, derneğinizin bir kısa adı olacaksa ve bunu tüzüğe koymayı düşünüyorsanız yine aynı şekilde kullanımda olup olmadığını öğrenebilirsiniz.

3- Dernek tüzüğü nasıl yazılır?

Derneğinize isim buldunuz ve kullanıma müsait olduğunu teyit ettiniz. Sıra geldi tüzük hazırlamaya. Dernekler Başkanlığı’nın hazırladığı, şubeli ve şubesiz olmak üzere iki formattaki tüzük örneğini buradan indirebilirsiniz.

Şubesiz Tüzük örneğini buradan indirebilirsiniz.

Şubeli Tüzük örneğini buradan indirebilirsiniz.

Word formatındaki tüzüğünüzü indirdikten sonra üzerinde gerekli değişiklikleri yaparak hazır hale getirebilirsiniz. Bu örnekler Dernekler Başkanlığı’nın bizzat kendisi tarafından hazırlandığı için, sadece birkaç maddede düzeltme yaparak tüzüğünüzün son halini oluşturabilirsiniz. Peki nedir bu maddeler? Birlikte bakalım;

⇒ En başa derneğinizin ismini yazıyorsunuz,

⇒ Madde 1’e de aynı şekilde derneğinizin adını yazıp, bulunduğu şehri belirtiyorsunuz.

⇒ Madde 2’de, derneğinizin asıl amacını genel bir cümle ile anlatıyorsunuz. Çok fazla ayrıntıya girmenize gerek yok. Unutmayın, tüzüğe ne kadar çok şey yazarsanız o kadar bağlayıcı olur. Mümkün olduğunca genel ve kısa metinler yazarak hareket alanınızı kısıtlamaktan kurtulmuş olursunuz. Maddenin sonundaki ‘Derneğin Faaliyet Alanı’na da, derneğinizin hangi alanda hizmet vereceğini yazıyorsunuz. Örneğin, sportif, sosyal, sağlık, meslek, vb.

⇒ Madde 7’de, Olağan Genel Kurulu’nuzun kaç yılda bir ve hangi ay yapılacağını belirtiyorsunuz. Yılda bir, iki yılda bir ya da üç yılda bir yapabilirsiniz. Ay konusunda herhangi bir kısıtlama yok. Şubeli tüzüğün 22. Maddesinde şubelerin genel kurul zamanları yazılmalıdır. Yıl periyodu merkez ile aynı olmak zorunda. Ay ise merkezden iki ay önce olmak zorunda. Örneğin, merkez iki yılda bir nisan ayında olağan genel kurulunu yapıyor ise, şubenin de iki yılda bir şubat ayında yapıyor olması gerekli.

⇒ Madde 10’da, Yönetim Kurulu asil ve yedek üye sayısını belirtiyorsunuz. Kanunen beş asil ve beş yedekten az olamaz ama üst sınır yok. Genel uygulamada sayılar tek haneli seçilir. Burada tavsiyemiz, sayıyı çok yüksek tutmamanız. İleri ki dönemde yönetim kurulu kararı alırken, yeterli sayıya ulaşmakta sıkıntılar yaşanabiliyor.

⇒ Madde 11’de, Denetleme Kurulu asil ve yedek üye sayısını belirtiyorsunuz. Burada da kanunen üç asil ve üç yedekten az olamaz ve yine üst sınır yok.

⇒ Madde 12’nin 1. Bendinde üyelerden alınacak giriş aidatı ve yıllık aidat tutarları belirtiliyor. Tüzükte rakam belirtmeniz halinde, her aidat artışında tüzük değişikliği yapmanız gerekebilir. Bu yüzden mevcut ibareyi; “Üyelerden alınacak giriş aidatı ve yıllık aidat genel kurul tarafından belirlenir ve yönetim kurulu tarafından tahsil edilir” şeklinde değiştirmeniz daha faydalı olacaktır.

⇒ Madde 21 Tasfiye İşlemleri bölümünde bulunan (Şubeli tüzükte Madde 25);

‘Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adında “Tasfiye Halinde Sivil Toplumu Destekleme Derneği” ibaresi kullanılır.’ cümlesini şu şekilde değiştirmenizi tavsiye ederiz. ‘Tasfiye süresi içinde bütün işlemlerde dernek adının başında “Tasfiye Halinde” ibaresi kullanılır.

⇒ Tüzüğün en sonuna kurucuların isimlerini ve görevlerini yazıyoruz. Geçici Yönetim Kurulunda görev alanların görevlerini belirtiyoruz ve geri kalan üyeleri ‘Kurucu Üye’ şeklinde belirtiyoruz. Örneğin;

Ahmet …………….Geçici Yönetim Kurulu Başkanı

Mehmet ………….Geçici Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı

Ali ………………….Geçici Yönetim Kurulu Genel Sekreteri

Ayşe ……………….Geçici Yönetim Kurulu Saymanı

Fatma …………….Geçici Yönetim Kurulu Üyesi

İsmail ……………..Kurucu Üye

Hüseyin …………..Kurucu Üye

4- Dernek adresinin bildirilmesi

Tüzüğümüzü hazırladıktan sonra, sıra derneğimize bir yer bulmaya geldi. Dernek merkezi olarak kullanacağınız yeri kiralayabilirsiniz ya da ücretsiz olarak derneğin kullanımına tahsis edilmiş olabilir. Her iki durumda da bazı kurallar var.

Derneği kuracağınız bina da ikamet olarak kullanılan yerler var ise, hepsinden binada dernek kurulmasına izin verdiklerine dair imzalı belge almanız lazım. Ayrıca derneğin kendine özel bir girişinin de bulunması gerekiyor.

5- Dernek kurmak için gerekli belgeler nelerdir?

⇒ Tüzük

⇒ Dernek Kuruluş Bildirimi

⇒ Kira Kontratı ya da Muvafakatname

⇒ Tebligat Listesi

Yukarıda listelenen belgelerle ilgili dikkat edilmesi gereken noktaları aşağıda bulabilirsiniz.

⇒ Tüzük

Hazırlamış olduğumuz tüzükten 4 adet yazdırıp tüm sayfaları kurucu üyelerin tamamına imzalatıyoruz. Aslında Dernekler Büro Amirliği 3 tane istiyor ama biz 4 tane verelim ki, kuruluştan sonra elimizde fazladan onaylı tüzük bulunsun.

⇒ Dernek Kuruluş Bildirimi

Bu forma kurucu üyelerin bilgilerini ve kuracağımız derneğin bilgilerini yazdıktan sonra 2 adet çıktı alıyoruz ve tüm kuruculara imzalatıyoruz. Formu buradan indirebilirsiniz.

Dernek Kuruluş Bildirimi örneğini buradan indirebilirsiniz.

⇒ Kira Kontratı ya da Muvafakatname

Adresi kiraladıysanız zaten elinizde kira kontratı vardır. Kontratın fotokopisini çekmelisiniz. Eğer gerçek ya da tüzel bir kişi tarafından, derneğin kullanımına ücretsiz tahsis edildiyse, o kişi ya da kurumdan muvafakatname almanız gerekiyor. Örnek metni buradan indirebilirsiniz.

Muvafakatname örneğini buradan indirebilirsiniz.

Ayrıca, muvafakatname veren kişi ya da kurumun söz konusu mülkün sahibi ya da kiracısı olduğunu belgeleyen bir tapu ya da kira kontratı fotokopisini de edinmeli ve açılış evraklarının içine koymalısınız.

⇒ Tebligat Listesi

Kuruluş aşamasında hazırlanması gereken evrakların sonuncusuna geldi sıra. Derneğin adı ve kuruculardan herhangi 4 kişinin bilgileri ve imzalarının bulunduğu bu belgeden de 2 adet hazırlıyoruz. Örneğini buradan indirebilirsiniz.

Tebligat Listesi örneğini buradan indirebilirsiniz.

6- Dernek kurmak için nereye başvurulur?

Artık derneğimizi kurmaya hazırız. Kurucu üyelerden bir kişi, bulunduğunuz ildeki Dernekler Büro Amirliği’ ne giderek tüm bu evraklarla birlikte işlemleri gerçekleştirebilir.

Şimdiden hayırlı olsun.